Is uw letselschade in behandeling bij een andere belangenbehartiger, bijvoorbeeld uw rechtsbijstandsverzekering en twijfelt u of u verder wilt gaan? Lees onderstaand artikel van Jan Lefers eens door:
Vrije advocaatkeuze bij rechtsbijstandsverzekering en letselschade
Het Europese Hof van Justitie heeft in een arrest van 7 november 2013 rechtsbijstandsverzekeraars in Nederland op de vingers getikt over een onjuiste toepassing van de vrije advocaatkeuze. In die uitspraak heeft het Hof vastgesteld dat al sinds 1987 een verzekerde zelf het recht heeft om op kosten van de rechtsbijstandsverzekeraar een advocaat uit te kiezen bij een gerechtelijke procedure. Dit geldt ook voor procedures, waarin een advocaat niet wettelijk verplicht is.
Verzekeraars hebben inmiddels hun polissen aangepast. Uit recente voorbeelden blijkt dat zij nog steeds belemmeringen opwerpen bij de vrije advocaatkeuze.
Drempels
Veel rechtsbijstandsverzekeraars kiezen er nu voor om een drempel op te werpen in de vorm van een eigen bijdrage, die de verzekerde moet betalen als hij er voor kiest om een ander dan een jurist van de verzekering de zaak te laten behandelen. Dit is echter ook in strijd met de bovengenoemde uitspraak. Ook wordt vaak geprobeerd om een verzekerde te ontmoedigen om een advocaat in te schakelen. Een voorbeeld uit de polisvoorwaarden van een rechtsbijstandsverzekeraar:
“U mag niet zelf een externe deskundige inschakelen.
Houdt u zich niet aan deze regels, dan helpen wij u niet meer, stoppen wij met de behandeling van uw conflict en betalen wij geen kosten meer.”
Letselschade
Vooral in letselschadezaken kan dit zeer onredelijk uitpakken. Het is immers vaste praktijk dat de kosten van een letselschadeadvocaat door de verantwoordelijke aansprakelijkheidsverzekeraar worden vergoed. Dit lijdt slechts uitzondering, als er moet worden geprocedeerd. Pas dan zou een slachtoffer de kosten zelf moeten betalen en komt dus de rechtsbijstandsverzekeraar in beeld.
Letselschadeslachtoffers kiezen er dus vaak voor om hun letselschade (bijvoorbeeld door een verkeersongeval) te melden bij hun rechtsbijstandsverzekeraar voor het geval er later tijdens de afwikkeling van hun letselschade toch nog een gerechtelijke procedure nodig zou zijn. Dit om te voorkomen dat de verzekeraar zich achteraf op het standpunt stelt dat zij van deze schade niet op de hoogte was. De werkelijke behandeling vindt dan plaats door een gespecialiseerde letselschadeadvocaat, wat de rechtsbijstandsverzekering helemaal niets kost.
Rechtsbijstandsverzekeraars stellen sinds begin 2014 dat er dan een externe deskundige is ingeschakeld en dat er daarom geen dekking meer zou zijn.
Deze stellingname is niet juist. Het staat vast dat een verkeersongeval meestal onder de dekking valt van de rechtsbijstandsverzekering. De rechtsbijstandsverzekeraar bedient zich echter van een zogenaamde sanctie, te weten het verval van elk recht op uitkering.
Wet
De wet bepaalt in art. 7:941 lid 1 Burgerlijk Wetboek (hierna: BW) dat een verzekerde verplicht is om zo spoedig als redelijkerwijs mogelijk is de verzekeraar te informeren over een risico dat zich heeft verwezenlijkt.
Lid 2 bepaalt dat de verzekerde binnen redelijke termijn de verzekeraar alle inlichtingen en bescheiden dient te verschaffen die de verzekeraar nodig heeft om de uitkeringsplicht te beoordelen.
Lid 3 geeft aan dat de verzekeraar de uitkering kan verminderen met de schade die hij lijdt, indien de verzekerde deze plichten niet goed nakomt.
In lid 4 is tenslotte bepaald dat de verzekeraar het vervallen van het recht op uitkering wegens niet-nakoming van een verplichting slechts kan bedingen voor het geval hij daardoor in een redelijk belang is geschaad.
In art. 7:943 lid 2 BW is vastgelegd dat de leden 1,2 en 4 van art. 7:941 BW dwingend recht zijn: hier kan dus niet ten nadele van de verzekerde van worden afgeweken.
Een verzekeraar die dus een beroep wil doen op een vervalbeding moet aantonen dat hij in een redelijk belang is geschaad.
Hoge Raad
De Hoge Raad heeft ook in het zogenaamde Tros-arrest (HR 5 oktober 2007, NJ 2008, 57) nog uitdrukkelijk bepaald dat een verzekeraar, die zich beroept op de sanctie van verval van ieder recht op uitkering, moet aantonen dat hij in zijn belangen is geschaad.
Conclusie
Veel rechtsbijstandsverzekeraars hebben hun polisvoorwaarden in strijd met de wet opgesteld en proberen nog steeds de vrije advocaatkeuze te beperken. Een verzekeraar mag niet zomaar uw verzoek om rechtsbijstand afwijzen en dient daarvoor een redelijk belang te hebben. Mocht u met een afwijzing door een rechtsbijstandsverzekeraar worden geconfronteerd, is het verstandig om contact op te nemen met een deskundige advocaat om u verdere op weg te helpen.